Σχολείο και πειθαρχία

Το σχολείο ως θεσμός κοινωνικοποίησης συμβάλλει αρκετά ή όχι στη διαπαιδαγώγηση των νέων. Η ολόπλευρη ανάπτυξη του μαθητή, που επιδιώκει η εκπαίδευση, επιβάλλει στο σχολείο να ασχοληθεί εκτός από το γνωστικό και με τον ηθικό τομέα του.
Eίναι εύκολο στο μαθησιακό τομέα να βάζουμε μικρούς ή μεγάλους στόχους, αλλά και δύσκολο να τους πετυχαίνουμε πάντοτε. Στο χώρο, ωστόσο, του παιδαγωγικού και του ηθικο- συναισθηματικού τομέα πιστεύουμε ότι υπάρχουν μεγάλα περιθώρια σημαντικών βελτιώσεων.
Η λειτουργία της σχολικής ζωής είναι κανονιστική. Επιβάλλει υποχρεώσεις και παιδαγωγικές πρακτικές με σκοπό να ρυθμίσει τη συμπεριφορά των νέων. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι οι ρυθμίσεις αυτές συνεχώς μεταβάλλονται για να εναρμονιστούν με τις κοινωνικοοικονομικές και πολιτιστικές συνθήκες. Δηλαδή, έχουμε ξεφύγει από το σχολείο του αυταρχισμού και έχουμε περάσει στο σύγχρονο σχολείο με «χαλαρωμένο», ωστόσο, τον έλεγχο της συμπεριφοράς των νέων. Είναι φανερό ότι η συμπεριφορά των νέων σε αρκετές περιπτώσεις έχει ξεφύγει. Και αυτό συμβαίνει γιατί έχει μετατοπιστεί η φιλοσοφία της πειθαρχίας και συνακόλουθα των ποινών. Στο σύγχρονο σχολείο οι σχολικές κυρώσεις θα πρέπει να βρίσκονται σε πλήρη αντιστοιχία με τις νέες πολιτιστικές και κοινωνικές συνθήκες. Η επιβολή της ποινής θα πρέπει να γίνεται χωρίς βιασύνη, να είναι πλήρως αιτιολογημένη, να γίνεται αποδεκτή από τους μαθητές και να μη συνιστά κλονισμό της πίστης στη δικαιοκρισία των καθηγητών. Συνδέεται, επίσης με την πρόληψη της απειθαρχίας και τη διαχείριση της σχολικής τάξης.
Είναι συχνά τα παράπονα που δεχόμαστε από τους μαθητές μας και τους γονείς τους για άδικες κυρώσεις ( ωριαία απομάκρυνση από την τάξη, αποβολές κ.λπ. ). Και αυτό γιατί σήμερα η προβληματική συμπεριφορά των μαθητών απαιτεί εκπαιδευτικούς με αυξημένη παιδαγωγική κατάρτιση, κοινωνική ευαισθησία και ισχυρή προσωπικότητα. Αν αντιληφθούν οι μαθητές ανίσχυρη προσωπικότητα του εκπαιδευτικού, τότε η πειθαρχία σε μία τάξη έχει χαθεί και έχει ως επακόλουθο τις πολλές αποβολές και την έλλειψη δικαιοκρισίας από τον εκπαιδευτικό.
Η διαχείριση της σχολικής τάξης δεν είναι εύκολη υπόθεση. Οι μαθητές εύκολα παραβαίνουν τους σχολικούς κανόνες. Η αντιμετώπιση, ωστόσο, κάθε παραβατικότητας και ο παιδαγωγικός έλεγχος είναι υπόθεση που απαιτεί τεχνικές και αρκετή ικανότητα. Για ένα λόγο επιπλέον ότι στην Ελλάδα δεν υπάρχει κατάλογος με αντιστοιχία παραπτωμάτων και κυρώσεων. Άλλος εκπαιδευτικός ζητά αυστηρότητα στην τάξη, άλλος είναι αρκετά «επιεικής». Μάλιστα ο « επιεικής» πολλές φορές «χάνει» τον έλεγχο της τάξης και αρχίζει τις τιμωρίες φοβούμενος την ακύρωση του ρόλου του. Είναι χαρακτηριστικό ότι σε περιπτώσεις που παρατηρούνται φαινόμενα ανικανότητας διαχείρισης της σχολικής τάξης , οι παρεμβάσεις δεν είναι αποδεκτές από τον εκπαιδευτικό συνδικαλισμό « για τον κίνδυνο του ελέγχου και της χειραγώγησης».
Η παντελής έλλειψη αξιολόγησης των εκπαιδευτικών δεν αφήνει κανένα περιθώριο βελτίωσης της αυτοεικόνας του εκπαιδευτικού. Ο συμβουλευτικός ρόλος των σχολικών συμβούλων είναι σημαντικός . Δεν είναι αρκετός , ωστόσο, να αλλάξει αρκετά την εικόνα του εκπαιδευτικού.
Οι μαθητές αποδέχονται τον εκπαιδευτικό που « κρατά» την τάξη χωρίς τιμωρίες. Ποια είναι τα χαρακτηριστικά ενός τέτοιου εκπαιδευτικού; Αυστηρός,δίκαιος,επικοινωνιακός,ευσυνείδητος, καλός δάσκαλος και παιδαγωγός με στρατηγικές παιδαγωγικού ελέγχου.
Απαιτείται ακόμη στενή συνεργασία εκπαιδευτικών, γονέων και μαθητών για τη διαμόρφωση κανόνων στο σχολείο. Οι μαθητές πειθαρχούν στους κανόνες και στα πρότυπα. Απαιτούν εκπαιδευτικούς ικανούς να διαχειριστούν την τάξη με υψηλό βαθμό εκπαιδευτικής και κοινωνικής συνείδησης.

* Πλήρη ανάπτυξη του θέματος ( π.χ. με στρατηγικές διαχείρισης της σχολικής τάξης) με βιβλιογραφία και άλλα παιδαγωγικά και μαθητικά θέματα μπορείτε να διαβάσετε στην ιστοσελίδα του σχολείου μας : 1ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΣΗΤΕΙΑΣ

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΤΖΙΦΑΣ, ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ 1ΟΥ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΣΗΤΕΙΑΣ.