Ενός ελαιοκομικού κακού …μύρια έπονται!

Γράφει: Νίκος Μανάβης
23/04/2009
Τάσεις εγκατάλειψης ακόμη και ξεριζώματος ελιών, ενισχύει η μεγάλη πτώση των τιμών παραγωγού στο ελαιόλαδο. Κι αυτό δεν αφορά μόνο την Ελλάδα αλλά ακόμη και τη ναυαρχίδα του ελαιοκομικού τομέα την Ισπανία. Τα ίδια φαινόμενα εντοπίζονται και στην Ιταλία. Συνολικά ο κλάδος της ελαιοκομίας στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μοιάζει να βρίσκεται σε βαθιά κρίση και να δέχεται απανωτά χτυπήματα.

Στη γειτονική Ιταλία, όπως μας πληροφορεί το «Ελιά και Ελαιόλαδο», οι παραγωγοί ζητούν από τις αρμόδιες αρχές να ξεριζώσουν μεγάλες εκτάσεις από τον ιστορικό ελαιώνα της Απουλίας, προκειμένου να αξιοποιήσουν τις εκτάσεις τους για άλλες καλλιέργειες. Κι αυτό όταν στην Ιταλία υπάρχει νόμος που επιτρέπει το ξερίζωμα μόνο πέντε δέντρων ανά διετία και αυτό όταν διαπιστωθεί από την Επιθεώρηση Γεωργίας, η φυσιολογική νέκρωση του δέντρου, η σταθερή μείωση της παραγωγικότητας ή η υπερβολική πυκνότητα.
Στην Ισπανία, από τα 24,5 εκατομμύρια στρέμματα ελαιώνων, εκτιμάται ότι τα 12,5 εκατομμύρια στρέμματα δεν μπορούν να καλύψουν το κόστος παραγωγής με τις σημερινές τιμές. Περίπου οι μισές από αυτές τις εκτάσεις υπολογίζεται ότι βρίσκονται στην περιοχή της Χαέν, το μεγαλύτερο ελαιώνα της Ισπανίας. Το μεγαλύτερο μέρος αυτών των καλλιεργειών, βρίσκονται σε πεδινές εκτάσεις και γι’ αυτό οι παραγωγοί προσανατολίζονται στο ξερίζωμα των ελαιοδέντρων.

Εδώ…
Στην Ελλάδα, έχουν εμφανιστεί αυτή η τάση αλλά δεν είναι ακόμη ιδιαίτερα έντονη. Αυτό οφείλεται στο μεγάλο αριθμό μικρών παραγωγών, που δεν ζουν αποκλειστικά από την καλλιέργεια της ελιάς.
Στη Λέσβο, κυριαρχεί η εγκατάλειψη των ελαιώνων και η μετατροπή τους σε οικόπεδα. Ο λόγος και εδώ είναι το εξαιρετικά υψηλό κόστος παραγωγής σε σχέση με την τιμή που απολαμβάνει ο παραγωγός. Συγκεκριμένα, το κόστος παραγωγής έχει φθάσει στα τέσσερα ευρώ ανά κιλό λαδιού και η τιμή που παίρνει ο παραγωγός είναι 2,10 ευρώ ανά κιλό για το έξτρα παρθένο 0,3 βαθμών. Η αλλαγή παραγωγικής κατεύθυνσης είναι πολύ δύσκολη λόγω της γεωμορφολογίας του εδάφους αλλά και γιατί οι ελιές καλλιεργούνται σε ξερικά εδάφη με αποτέλεσμα να είναι δύσκολη ως αδύνατη η αντικατάσταση των ελαιώνων με άλλες καλλιέργειες.

Ιστορία …αμαρτία!
Πολλές φορές έχουμε γράψει ότι η τροπή που έχουν πάρει τα πράγματα στον τομέα του ελαιολάδου, οφείλονται στο μονοπωλιακό έλεγχο που έχουν επιβάλει ένας μικρός αριθμός πολύ μεγάλων επιχειρήσεων, που ελέγχουν όλα τα στάδια παραγωγής. Χαρακτηριστικές είναι οι περιπτώσεις του ισπανικού κολοσσού SOS Cuetara και του πορτογαλικού Sovena Group. Πρόκειται για επιχειρήσεις που δημιουργούν τους δικούς τους ελαιώνες σε τρίτες χώρες (Μαρόκο, Τυνησία κλπ) και ταυτόχρονα ελέγχουν το διεθνές εμπόριο του λαδιού.
Παράλληλα, από τα τέλη του 2008, το ελαιόλαδο έγινε προϊόν κράχτης για πολλές αλυσίδες λιανικού εμπορίου. Δηλαδή το πουλάνε σε πολύ χαμηλή τιμή, για να προσελκύσουν πελάτες και πιέζουν όλο το κύκλωμα του λαδιού να ρίξει τις τιμές. Όλη αυτή η αναστάτωση με τη βοήθεια της οικονομικής κρίσης, έχει φέρει τα πάνω κάτω στον κλάδο.
Η Ισπανία καταγράφει πτώση των εξαγωγών ελαιολάδου κατά 5% για το 2008 και κατά 12% την περίοδο από 1η Νοεμβρίου 2008 ως 31 Ιανουαρίου 2009.
Έτσι φθάσαμε στο σημείο, οι τιμές παραγωγού που δίνει η ΕΑΣ Λέσβου (2,10 ευρώ για το έξτρα παρθένο 0,3 βαθμών) φέτος να είναι …οι καλύτερες παγκοσμίως! Αρκεί να αναλογιστούμε ότι στην Κρήτη, η τιμή παραγωγού για την ίδια οξύτητα, κυμαίνεται από 1,74 ευρώ ως 1,90 ευρώ το κιλό. Η Ένωση Ηρακλείου αγοράζει τα τρία δέκατα στα 1,90 ευρώ και όσο το δυνατόν πιο μικρές ποσότητες, η ΕΑΣ Πεζών στα 1,8 ευρώ, η ΕΑΣ Μεσαράς δίνει προκαταβολή 1,5 ευρώ και η ΕΑΣ Μονοφατσίου στα 1,9 ευρώ πληρώνοντας όμως με φειδώ.

Τιμές Ιταλών
Σε πρόσφατη ανακοίνωση του, το Ινστιτούτο ΙSMEA της Ιταλίας, αναφέρει ότι οι μέσες τιμές παράδοσης του ελαιολάδου στην Ιταλία, έχουν διαμορφωθεί στα 2,30 ευρώ ανά κιλό για τα πολύ καλά έξτρα παρθένα ελαιόλαδα, στα 1,77 ευρώ ανά κιλό διαμορφώνονται οι τιμές για τα παρθένα, και στα 1,55 ευρώ για τα βιομηχανικά.
Στην Ισπανία, οι μέσες τιμές χονδρικής έχουν υποχωρήσει κάτω από τα 1,85 ευρώ ανά κιλό για το έξτρα παρθένο, κοντά στο 1,70 ευρώ για το παρθένο και στο 1,58 για το βιομηχανικό.
Κάτω από αυτές τις συνθήκες, αναμένουμε ότι η ΕΑΣ Λέσβου θα προχωρήσει σε αναπροσαρμογή των τιμολογίων της προς τα κάτω. Η απόφαση αυτή έχει συζητηθεί εδώ και αρκετό καιρό, απλά τα στελέχη της αναβάλουν την εφαρμογή της

Πηγή:EmprosNet